Küresel sahte ürün ticareti her geçen yıl daha karmaşık bir hale geliyor, bu da büyük markalar için ciddi zararlara ve fikri mülkiyet haklarının ihlaline neden oluyor. OECD ve Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi’nin 2024 raporu, Türkiye açısından dikkat çeken veriler sunuyor. 2020-2021 dönemini kapsayan raporda, Türkiye sahte ürün ticaretinde ikinci sırada yer aldı.

ÇİN LİDERLİĞİNİ SÜRDÜRÜRKEN TÜRKİYE’NİN DURUMU

Çin hâlâ küresel sahte ürün ticaretinin lideri konumunu koruyor ve tüm dünyada el konulan sahte ürünlerin yüzde 45’i Çin menşeli. Ancak, Türkiye’nin sıralamadaki yeri ilginç bir şekilde değişim gösterdi. Türkiye, önceki yıllarda daha üst sıralarda yer alırken, son verilerde 2021’de ele geçirilen sahte malların payında bir düşüş olduğu görüldü. Buna karşın, Çin ve Hong Kong’un bu alandaki payları artmış durumda. Türkiye’nin, coğrafi konumu ve modern lojistik altyapısı, sahte ürünlerin transit geçişi için tercih edilen bir ülke olmasına yol açıyor.

SAHTE ÜRÜNLERİN YÜKSEK İHRACAT EĞİLİMLERİ

OECD’nin yaptığı analizde, ülkelerin sahte ürün ihracatına olan yatkınlığı da mercek altına alındı. Türkiye, bu endekste Hong Kong ve Lübnan ile birlikte yüksek skora sahip ülkeler arasında yer aldı. Bu durum, Türkiye’nin sadece menşe ülke olarak değil, aynı zamanda sahte ürünlerin küresel ticaretinde önemli bir geçiş noktası olduğunu gösteriyor.

SAHTE ÜRÜNLERİN KATEGORİLERİ VE RİSKLERİ

2023 yılı itibarıyla, sahte ürün ticaretinde en fazla rastlanan kategoriler arasında giyim, ayakkabı, deri ürünleri ve saatler öne çıkıyor. Giyim ve ayakkabılar, el koymaların büyük kısmını oluşturuyor. Ayrıca, sağlık ve güvenlik riski taşıyan sahte ilaçlar, kozmetikler, gıda maddeleri ve oyuncaklar da sıkça ele geçirilen ürünler arasında yer alıyor.

İNTERNETTEN SATIŞLAR VE MARKALARIN ETKİSİ

Raporda, sahte ürünlerin çevrimiçi platformlar aracılığıyla hızla yayıldığı ve sahte ürün üreticilerinin reklamlar ve pop-up’lar yoluyla doğrudan tüketiciye ulaşabildiği belirtiliyor. Ayrıca, büyük markaların gümrük uygulamalarını desteklemesi, yalnızca kendi markalarını korurken küçük işletmelerin ürünlerinin daha kolay hedef alınmasına yol açabiliyor.