Dünyadaki ekonomik ve siyasi gelişmeleri önceden analiz edip adımlarını doğru tahminlere göre atması beklenen Merkez Bankası (TCMB), altın fiyatlarındaki hızlı artış fırsatını değerlendiremedi. Merkez Bankası, altındaki yükselişi önceden görüp 2024 yılında altın mevcudunu artıracağı yerde, 15.2 ton altın sattı. Buna karşılık bankalar ise 30.4 ton altın alıp büyük kazanç elde etti. TCMB bilançosunda
görünen altın miktarı 2024 yılında 40.3 ton artarak 766.7 tona çıktı. Ancak bu artış Merkez’in kendi altınlarından değil, bankalara ait altın varlığındaki artıştan kaynaklandı.

TALEBİ KARŞILAMAYA ÇALIŞTI

Merkez, 2024’te kendi altınlarından 15.2 tonunu sattı. Böylece kasasında 508.9 ton altını kaldı. Bu satışta, iç siyasi ve ekonomik belirsizlikler yüzünden altına olan yüksek talebi karşılama zorunluluğu etkili oldu. Merkez Bankası altınlarını satmak zorunda kalırken hem bankalar hem de tasarruf sahipleri 2024’te ilave altın aldı. Bunun sonucunda 2024’te, bankaların Merkez’de tuttuğu serbest altın miktarı 30.4 ton, zorunlu karşılıklardaki altını da 14.2 ton arttı.

Bankaların altın değer artış kazancı toplamda 284 milyar TL’yi aştı. Hazine’ye ait altın miktarında da 11 ton artış oldu. Merkez Bankası faaliyet raporundaki verilere göre, ortalama gram altın fiyatı 2023’te bin 952, 2024’te 2 bin 967 TL oldu. Bu durum, bilançodaki altın varlıklarının 2024’te yüzde 51.5 değer kazandığını gösteriyor.

Merkez 15.2 ton altını satmasına rağmen 481.6 milyar lira değer artış kazancı sağladı. Bu yılın ilk 3.5 aylık döneminde ise Merkez Bankasındaki altın miktarı yaklaşık 3 ton civarında artarak 769.6 tona ulaştı. Bilançoya göre yılın sonunda altının gramı 2 bin 853 lirayken 18 Nisan tarihli bilançoda 4 bin 68 liraya yükseldi. Yüzde 42.5’i bulan bu değer artışıyla bilançodaki altın varlığının toplam değeri 3.5 ayda 864 milyar gibi devasa boyutlarda artarak 3.1 trilyonu geçti.

İngiltere’ye 23 ton altın gitti

TCMB, 2023’te kendisine ve bankalara ait altınların 150.6 tonunu İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) kasalarında saklıyordu. Merkez, 2024’te İngiltere’ye 23 ton 57 kilogram daha altın gönderdi. Böylece Türkiye’nin BoE’de sakladığı fiziki altın miktarı 173.7 tona çıktı. İngiltere’deki bu altınların 111.7 tonu TCMB’nin kendisine, 61.9 tonu ise Türkiye’deki kamu ve özel bankalara ait. TCMB, ABD Merkez Bankası kasalarında bulunan tüm altınları 2017 yılında Türkiye’ye getirmişti. O tarihten bu yana TCMB, altınlarını ABD’ye göndermiyor.