Doğal, belli bir miktarın üzerinde mineral içeren kaynak sularının insanlarda fiziksel ve ruhsal gevşeme ve zindelik sağladığı eski çağlardan beri biliniyor…

Kaplıca yönünden zengin bir potansiyele sahip olan ülkemizde pek çok hasta termal sularla şifa buluyor. Ancak toplumumuzda ‘’termal suyun her derde deva olduğu’’ düşüncesi hakim.

Oysa herkes için aynı yararı sağlamayan kaplıcalardan bilinçli faydalanılması gerektiğinin altını çizen Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Nafiz Akman, bu konuda dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle anlattı:

Prof. Dr.  Nafiz Akman

Sağlık kontrolü şart

Özellikle kalp-damar sistemi hastalığı olanlar, yakın zamanda kalp krizi/iskemik kalp hastalığı geçirenler, kontrol altında olmayan kalp yetmezliği olanlar, kontrolsüz hipertansiyonu ve/veya diyabeti, beyinde dolaşım sorunu, belirgin varisi, iltihabi romatizması ve ateşli hastalığı olanlar, doktora danışmadan kaplıcaya gitmemelidir.

Kaplıca krizi yaşanabilir

Kaplıca ya da daha geniş kapsamlı olarak Spa (Sanus Per Aquam) tedavisi, latince “suyla gelen sağlık’’, ‘’su ile tedavi” anlamlarını taşır.

Pek çok kişiye fayda sağlayan kaplıca tedavileri ne yazık ki genel sağlık durumu özellikle yüksek ısıdaki su banyolarına dayanamayacak hastalar için şu tehlikeleri taşır:

– Ani tansiyon düşmesi veya çıkması, nefes darlığı, çarpıntı, sersemlik veya bilinç bozuklukları yapabilir.

– Bazı kişilerde sempatik sinir sistemi etkilenmesine bağlı “Kaplıca krizi” denen durum (huzursuzluk, uykusuzluk, bulantı-kusma-baş ağrıları, çarpıntı, ateş, terleme, titreme vb ile seyreder) meydana gelebilir.

– Özellikle kalp-damar ve solunum sistemi hastalığı olan kişiler, yoğun ısı ve buhara maruz kaldıklarında çarpıntı/kalp ritmi sorunları, nefes darlığı, tansiyonda ani oynamalar ve bilinç değişiklikleri ile kalp yetmezliği, hatta kalp krizi ve beyinde beslenme bozukluğuna kadar gidebilen problemler yaşayabilir.

– Epilepsisi olan hastalar atak geçirebilir, boğulma riski gelişebilir.

– Kontrolsüz veya ileri diyabeti olanlar fenalaşabilir.

– Sönme durumunda olan romatizmal hastalıklar aktive olabilir.

– Varise bağlı damar ağrıları artabilir, varisler genişleyip, kötüleşebilir.

– İltihaplı romatizmalar aktif hale gelebilir.

– İdrar yolu, bağırsak, solunum sistemi, cilt, kulak ve göz enfeksiyonları görülebilir.

NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Kaplıcada dikkat edilmesi gereken hususlar şöyle sıralanabilir:

– Kalp-damar hastalığı olanlar ve tansiyon ilacı kullananlar her banyo öncesi ve sonrası, sağlıklı bireyler ise ilk gün ve rahatsızlık hissettiklerinde kan basınçlarını ve nabızlarını kontrol ettirmelidir.

– Her ne kadar bu konuda bilimsel veri olmasa da, klasik kaplıca-kür tedavilerinin 10 ila 20 gün sürdürülmesi önerilir

– Suyun sıcaklığı 40 derecenin üzerinde olmamalıdır.

– Mutlaka hijyenik koşullar sağlanmalıdır.

– Ateşi ya da ishali olanlar kesinlikle kaplıcaya girmemelidir.

– Aşırı tok ve açken kaplıcaya girilmemelidir.

– Sıcak suda 15-20 dakikadan fazla kalınmamalıdır.

– Günde en fazla iki kez, tercihan bir kez kahvaltıdan 1-2 saat sonra kaplıcaya girilmelidir.

– Kaplıca tedavisi süresince yeterli sıvı ve elektrolit alımına dikkat edilmelidir.

– Sadece hafta sonu için kaplıcaya girip uzun süre ve defalarca sıcak suya girip çıkmak, faydadan çok zarar getirebilir.

– Ateş, uykusuzluk, iştahsızlık, terleme, bulantı, kusma, ishal, çarpıntı, terleme ortaya çıkarsa kaplıcaya ara verilmeli ya da sonlandırılmalıdır. Çoğu hasta, yürüme bozukluklarında, bilişsel işlevlerde ve idrar kontrolünde belirgin bir iyileşme yaşayabilir.

Bununla birlikte, şantın zamanla tıkanması veya enfekte olması gibi komplikasyonlar gelişebileceğinden düzenli kontroller ve takip önemlidir.

Kimler için faydalıdır?

Kaplıca tedavisine en uygun hastalar; ek sağlık sorunu olmayan, geçirilmiş nörolojik/romatizmal hastalık veya kırık-çıkık gibi travmatik durumlar sonucunda eklem hareketleri kısıtlanmış, yaygın veya bölgesel ağrısı olan, hareket ya da yürüme zorluğu çeken kişilerdir.

Yaşa bağlı veya genetik/gelişimsel bozukluklara bağlı oluşmuş kireçlenme/eklem dejenerasyonu olanlar da yarar gören gruplardır.

Ek sağlık sorunu olanlar da eğer hastalıkları kontrol altında ise ve kaplıca merkezinde ulaşabilecekleri sağlık profesyonelleri mevcutsa, bu tedaviyi gözetim altında alabilirler.