Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler arasında düşük borçluluk oranlarıyla dikkat çektiğini savunsa da Türkiye, bu yılın ilk yarısı itibarıyla 512 milyar dolara ulaşan brüt dış borcu ile muadil ülkeler arasında üst sıralarda yer aldı. Dünya Bankası’nın bu hafta yayımladığı ‘Uluslararası Borç Raporu 2024’te Türkiye, 120 ülke arasında brüt dış borç büyüklüğünde beşinci sırada yerleşti. 119 düşük ve orta gelirli ülke ile yakın dönemde keşfedilen büyük petrol rezervleri sayesinde yüksek gelirli ülkeler kategorisine yükselen Guyana’nın olduğu listenin tepesinde Çin var. Çin’in brüt dış borcu 2023 sonunda 2.4 trilyon dolar oldu. Çin’in ardından 646 milyar dolarlık brüt dış borç ile Hindistan, 607 milyar dolarla Brezilya ve 595 milyar dolarlık borç ile Meksika sıralanıyor. 

8.8 TRİLYONA ÇIKTI 

Türkiye ise 2023 sonundaki 499.8 milyar dolarlık borç ile beşinci sırada. 1.4 trilyon dolarlık gayrisafi yurt içi hasılasıyla Türkiye’den daha büyük bir ekonomi olan Endonezya’nın toplam brüt dış borcu 406 milyar dolar oldu. Yüksek enflasyonda yarıştığımız Arjantin’in brüt dış borcu ise 266 milyar dolar seviyesinde. 2023’te 255.7 milyar dolar olan ihracatımız, aynı dönemde 500 milyar dolara dayanan brüt dış borcun neredeyse yarısına denk geldi. Dünya Bankası raporunda artan enflasyona bir tepki olarak faiz maliyetlerinin son 20 yılın en yüksek seviyesine tırmanmasıyla küresel çapta borçlanmanın daha pahalı hale geldiği belirtildi. İncelenen 120 ülkenin brüt dış borcu 2023 sonunda 8.8 trilyon dolara yükseldi.

Borcun yarısı kamu ve TCMB’nin

Güncel veriye göre yılın ilk yarısında Türkiye’nin brüt dış borcu 511 milyar 975 milyon dolara ulaştı. Bu borcun milli gelire oranı ise yüzde 42.6 oldu. 512 milyar dolara dayanan borç stokunun 256.6 milyar dolarını özel sektör, 210.6 milyar dolarını kamu, 44.6 milyar dolarını ise Merkez Bankası oluşturuyor. Borçların yüzde 34.9’u kısa vadeli, yüzde 65.1’i ise uzun vadeli yükümlülük içeriyor. 2023’ün genelinde 43.1 milyar dolar artan brüt borç, bu yıl ise 6 ayda 12 milyar dolar yükseldi.