Bir tür gıda katkı maddesi olan Monosodyum Glutamat (MSG) yani Çin tuzu lezzet artırıcı olarak kullanılan ve E-621 adıyla bilinen kimyasal madde. Bu kimyasal daha çok Çin lokantalarında kullanıldığı için Çin tuzu olarak anılıyor. Uzmanlar, tüketici derneklerinin uzun yıllardır yasaklanmasını istediği Çin tuzunun sağlık üzerinde birçok zararı olduğunu belirtiyor. Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk de ‘’Tuz değil zehir’’ dediği MSG ile ilgili farkındalığın artırılması gerektiğini vurgulayıp, şu bilgileri paylaştı:

Prof. Dr. Timur Erk

ZARARLARI İSPATLANDI

Monosodyum Glutamat (MSG) yani Çin tuzu, Pakistan’da yasaklandı, birçok ülkede kullanımı kısıtlandı, Dünya Sağlık Örgütü’nün ‘en zararlı yiyecekler’ listesi içeriklerinde yer aldı fakat Türkiye’de hâlâ tehlike saçmaya devam ediyor. Anne karnındaki bebekten erişkinlere kadar sağlık üzerine zararlı etkileri araştırmalarla ortaya konulan Monosodyum Glutamat’ın (MSG) etki alanı tahmin edilenden çok daha fazla.

DOĞAL GIDALAR TÜKETİLMELİ

Hipertansiyon ile obezite, sindirim sistemi rahatsızlıkları, beyin ve sinir sistemi hasarları, üreme ile endokrin organ fonksiyon bozuklukları, bu etki alanının sadece genel hatları. Vakıf olarak sürdürdüğümüz beslenme eğitimi projesinde gördük ki Edirne’den Hakkari’ye kadar bütün çocuklar MSG içeren birçok paketli gıdayı günlük, düzenli olarak tüketiyor.

Bireysel bilinçlenme ve girişimde çocuklara etiket okuma alışkanlığı kazandırmanın sağlıklı bir gelecek için zaruri olduğunu düşünüyoruz. Toplumsal girişim olarak ise Türkiye’de 2 milyona yakın çocuğun obez olduğu ve bu rakamın her yıl yüzde 8 oranında arttığı gerçeğinden yola çıkarak; MSG içeren paketli gıdalara çocukların kolay bir şekilde ulaşması engellenmelidir. Aileler bu konuda daha bilinçli olmalı, kendi büyüdükleri şekilde doğal gıdalara, mevsiminde yer vererek çocuklarını daha sağlıklı büyütmeliler.

HANGİ GIDALARDA VAR?

Türk Böbrek Vakfı Diyetisyeni Gökçen Efe Aydın ise MSG’ın en sık görüldüğü gıdaları şöyle sıraladı:

“Paketlenmiş ve işlenmiş gıdalar en çok MSG içeren ürünlerdir. Özellikle noodlle’lar, hazır çorbalar, cipsler, işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis), krakerler, dondurulmuş gıdalar ve fast food ürünleri MSG içerebilir.

Çin tuzu patates kızartması, et döner, tavuk döner, balık ızgara gibi ürünlerde de kullanılabilmektedir.

Efe Aydın

BAĞIMLILIK YARATABİLİR

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı Başkanı ve Türk Böbrek Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Aydın Türkmen de bu konuda şu bilgileri paylaştı:

‘’MSG, gıdaya lezzet vererek insanda daha çok yeme arzusuna neden olabilir yani bir tür bağımlılık yaratabilir.

Glutamatın zararlı etkilerini gıdaların içindeki serbest formu belirler. Bu kısım ani olarak çok yükselirse zararlı etkiler ortaya çıkar.

Prof. Dr. Aydın Türkmen

OTİZME YOL AÇABİLİR

Diğer aminoasitlere bağlı olan formlarında emilim ve metabolizma yavaş olduğundan bu zararlı etkiler az görünür. Bunun yanında glutamat, beyindeki sinir hücreleri arasındaki iletişime aracılık eden önemli bir uyarıcıdır.

’’Glutamat fazlalığının baş ağrısı, migren, istemsiz hareketler, hiperaktivite ve otizme neden olabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Türkmen, sözlerine şöyle devam etti:

BÖBREK DÜŞMANI

’’Çin tuzunun iskelet kas sistemine ilişkin yaygın ağrılarla karakterize, fibromiyaljiye yol açtığına dair de çalışmalar mevcuttur. Özetle, bu tip tuz içeren gıda katkılarının en önemli yan etkilerinin hipertansiyon olduğu ve hipertansiyonla ilişkilendirilen kronik böbrek ve kalp yetmezliği gelişimini hızlandırabileceği bilinmeli. Unutulmamalı ki ülkemizde ve dünyada diyaliz tedavisi gören ileri evre böbrek yetersizliği hastalarının en önemli iki nedeninden biri hipertansiyon, diğeri de diyabettir.

Bu nedenle bu iki önemli hastalıkla savaşta hem erişkinlerde, hem de erken yaştan itibaren çocuklarımızda, yoğun MSG ve şeker içeren gıdaların mümkün olduğunca az tüketilmeleri çok önemlidir.