Afganistan’da Taliban yönetiminin günlük yaşamı şekillendiren “ahlak yasaları”, altı aylık uygulama sürecinin ardından Birleşmiş Milletler (BM) tarafından sert biçimde eleştirildi. 

BM Afganistan Yardım Misyonu (UNAMA) tarafından yayınlanan rapora göre, yasaların yürürlüğe girmesinden bu yana gözaltına alınanların yarısından fazlası, sakal uzunluğu veya saç şekli nedeniyle hedef alındı.

Ahlak ve Fazilet Bakanlığı tarafından geçtiğimiz Ağustos ayında yürürlüğe sokulan kurallar, müzikten kutlamalara, toplu taşımadan tıraş şekline kadar halkın günlük yaşamına müdahale ediyor. 

Kadınların kamusal alanda seslerini duyurmalarının yasaklanması ve yüzlerini örtme zorunluluğu gibi maddeler de yoğun tepki çekmişti.

KEYFİ GÖZALTILAR, ZORUNLU NAMAZ TAKİBİ

BM raporuna göre, “yasal süreç ve yasal koruma olmaksızın” yapılan gözaltılar, büyük oranda erkeklerin sakal ya da saç kesimi gerekçesiyle gerçekleştirildi. Ramazan ayında ise cemaat namazına gitmeyen erkeklerin izlendiği ve bazılarının keyfi olarak gözaltına alındığı bildirildi.

Rapor, yasaların sadece bireysel özgürlükleri değil, ekonomik hayatı da ciddi şekilde zayıflattığını ortaya koydu. 

Berber ve kuaförler, terziler, düğün organizatörleri, lokantacılar ve özel eğitim veren kurumların sahipleri ciddi gelir kayıpları yaşarken, birçok işletmenin tamamen kapandığı belirtildi.

Dünya Bankası tarafından yapılan değerlendirmeye göre, Taliban’ın kadınlara eğitim ve çalışma yasağı getirmesi ülkeye yıllık 1.4 milyar dolarlık bir ekonomik kayıp yaratıyor.

TALİBAN’DAN “TOPLUMU REFORM ETME” ÇIKIŞI

Taliban lideri Hibetullah Ahundzade, Ramazan Bayramı öncesinde yayımladığı mesajda, İslam hukukunun üstünlüğünü savunarak, Ahlak ve Fazilet Bakanlığı’nın “gelecek nesilleri kötü ahlaktan koruma” görevini sürdürdüğünü söyledi. 

Ahundzade, hedeflerinin “yolsuzluktan ve kötü uygulamalardan arındırılmış bir toplum inşa etmek” olduğunu belirtti.

BM raporuna göre, ülke genelinde görev yapan 3 bin 300’den fazla ahlak müfettişi, hem halkı yasalar hakkında bilgilendirmek hem de bu yasaları uygulamakla yükümlü. 

Raporda, uygulamaların özellikle kadınlar, küçük işletmeler ve genç nüfus üzerinde ağır baskılar yarattığı vurgulandı.